Tổng tập văn học dân gian Nam Bộ – Quyển 3

Việc sưu tầm – biên soạn Tổng tập Văn học dân gian Nam bộ là nguyện vọng mà bất cứ người làm công tác sưu tầm, nghiên cứu văn hóa dân gian ở vùng đất này đều ấp ủ. Riêng ở vùng đất mới phương Nam trong các thời điểm trước đây rõ ràng là chưa hội đủ những điều kiện cần thiết để có thế thực hiện công việc có quy mô tương đối lớn lao này. 

Trở ngại trước hết là cá nhân người nghiên cứu không đủ sức sưu tầm trên một diện rộng với nhiều thể loại văn học dân gian khác nhau. Do vậy, đến nay, chúng ta chỉ có những công trình mang tầm vóc địa phương hay các sưu tập từng thể loại chuyên biệt như ca dao, dân ca, vè, truyện kể dân Điều nây đã chỉ ra sự cần thiết có một sưu tập hoàn bị dưới dạng một tổng tập.

Rõ ràng việc sưu tầm – biên soạn một Tổng tập Văn học dân gian ở một vùng đất không chỉ là việc thu gom đơn giản và tùy tiện mà bao gồm nhiều thao tác nghiêm túc, khoa học, từ việc chọn lựa – xử lý văn bản, đến việc khảo dị, chú giải tên người, tên đất, sự vật, sự việc, sự kiện lịch sử, văn hóa – xã hộ trong văn bản. Mặt khác, sau khi biên soạn các tập thành văn bản cho mỗi thể loại, cũng rất cần thiết tiến hành nghiên cứu chúng cốt đưa ra những thông tin, những nhận định có tính tổng kết. Đó là những tiểu luận khoa học trình bày rõ nguồn gốc, lịch sử, nội dung, đặc điểm, tính chất của các thể loại thuộc kho tàng văn học dân gian ở vùng đất mới phương Nam này. Nói chung, Tổng tập Văn học dân gian Nam bộ là một sưu tập nhằm cung cấp tư liệu cho việc tìm hiểu, nghiên cứu. Một mặt, bộ sách góp phần làm phong phú kho tàng văn học dân gian của dân tộc; và mặt khác, từ đó, hiểu thêm về các khía  cạnh lịch sử văn hóa – xã hội, đất và người Nam bộ. Trong suốt mấy mươi năm, chúng tôi có may mắn được đi đây đó đến các thôn xã thuộc các tỉnh thành ở Nam bộ và đã sưu tầm một số tư liệu về văn học đân gian ở vùng đất này. Nay khi đã về hưu, chúng tôi cố công tìm tời thêm từ các nguồn ấn phẩm đã xuất bản để sắp xếp lại cho có thứ lớp, cốt cố công làm được tới đâu, mừng tới đó! Cơ may là công việc này được sự đồng tình ủng hộ của Quỹ Hoa Sen.

Dự án sưu tầm – biên soạn dự kiến gồm 7 tập, Tập 1 – Truyện kể dân gian Nam bộ gồm 4 quyển:

Quyển 1:

• Sự tích thần kỳ và hoang đường Cổ tích

Quyển 2:

• Truyền thuyết địa danh và thôn xã
• Truyền thuyết về giai thoại và thú dữ
• Truyền thuyết lịch sử thời chúa Nguyễn, Tây Sơn và nhà Nguyễn
• Truyền thuyết về cuộc khởi nghĩa chống Pháp
• Truyền thuyết về chư tăng và các công Đạo

 Quyển 3:

•  Giai thoại văn nghệ
•  Cố sự thời thuộc địa

 Quyển 4:

•  Truyện ngụ ngôn
•  Truyện cười
•  Truyện Trạng