Tìm Bến Mục Mơ

Chibooks xin trân trọng giới thiệu Tìm bến mục mơ, tập truyện ngắn mới nhất của nhà văn Nguyễn Quỳnh Trang, được thực hiện theo liên kết xuất bản giữa Chibooks và tác giả.

Với 20 tác phẩm truyện ngắn, Tìm bến mục mơ một lần nữa cho thấy sức viết và sức sáng tạo dồi dào ở nhà văn thuộc thế hệ 8x Nguyễn Quỳnh Trang. Bắt đầu từ 1981 xuất bản năm 2007, tiểu thuyết đầu tay “cháy sách” chỉ trong 2 tháng, trung bình sau mỗi năm, nhà văn lại đều đặn ra mắt tác phẩm mới. Xen kẽ giữa tiểu thuyết thường là một tập truyện, nơi nhà văn đưa vào nhiều thử nghiệm.

Tuy thế, Tìm bến mộng mơ không hẳn là truyện ngắn. 22 tác phẩm “mở” về thể loại, có tác phẩm như thể là những luồng suy nghĩ không kết nối ùa ra trang giấy. Tất cả đều được thể hiện bằng ngôn từ vừa trau chuốt lại vừa ngẫu hứng và rất giàu sức gợi theo đúng phong cách của Nguyễn Quỳnh Trang, chẳng hạn: “trăng lễnh loãng”, “hột nắng chết thẳng cẳng”, “trời đất sầm sập kĩu kịt mây”, mọi giác quan bốc lên bồng bềnh mở rộng” (Bí mật này không cần nói ra); “Thêm tí son môi trên cái miệng tênh hênh váy dài quá đầu gối nhưng không quên hở tẹo ngực. Thế là ngon ngon ra bến xe bus” (Ngồi ở High lands café); “Thời gian của ngọt nhạt của cô đơn lê thê của trống vắng và những đêm thiếu ngủ đã mất” (Tìm bến mục mơ) Nếu chỉ tính riêng những phá cách về câu, từ, những liên tưởng thú vị và sự đa dạng trong giọng điệu khi châm biếm, khi lãng mạn, khi sắc sảo, khi miên man suy tưởng… thì Tìm bến mục mơ đã có hương vị lạ cho độc giả khám phá. Song, tất cả những sáng tạo đó thực chất chỉ là phương tiện để tác giả cuốn người đọc vào thế giới nội tâm bất-bình-thường của các nhân vật, vốn là chủ đề ưa thích và xuyên suốt của Nguyễn Quỳnh Trang.

Trong Tìm bến mục mơ, các nhân vật của Nguyễn Quỳnh Trang là những con người đã chạm ngưỡng 30, sống ở thành phố lớn và có nghề nghiệp ổn định, nhưng tinh thần lại vô cùng bất ổn. Họ hoặc chán ghét hiện tại, thích hoài niệm, hoặc đánh mất thăng bằng hoặc nội tâm đầy mâu thuẫn. Có người muốn yêu nhưng lại sợ yêu, muốn tin nhưng lại không thể tin bất cứ ai hay điều gì, muốn nồng nhiệt như thuở hai mươi nhưng lại không đủ sinh khí (Bí mật này không cần nói ra). Có người đắm chìm trong những nỗi hoang mang và hoài nghi về tình yêu thực sự, về ý nghĩa của cuộc đời, về những điều tưởng như quan trọng mà hóa ra lại vô nghĩa (Tìm bến mục mơ). Có người sợ hãi thành phố ồn ã, vô cảm, thiếu dưỡng khí của hiện tại nhưng lại không thể rời bỏ nơi đang biến mình thành “xác sống”, bởi làm thế cũng là “tự giết mình” (Người mơ).

Không cam chịu nhưng cũng không đủ sức thoát ra, sự chán chường mọi thứ, bao gồm chính mình, khiến họ “chạm đáy trống rỗng”. Họ tách khỏi hiện thực bằng cách sống trong những giấc mơi “dài nối dài” (Người mơ); bằng việc tạo ra một thế giới riêng tư tuyệt đối để náu mình, và bằng cách dẫu có đi bên ai đó nhưng chẳng hề “chạm” vào nhau. Ở họ luôn toát lên sự uể oải và mong manh như một ảo ảnh, như thể họ đến từ cõi hư vô. Họ có thể đột ngột tan biến như chưa từng xuất hiện, và khiến ta quen với điều bất bình thường ấy như một điều bình thường (Một bình thường, Chưa chạm vào trong nhau).

Những con người đánh mất cảm giác sống trong Tìm bến mục mơ đều bị ám ảnh bởi những chuyến đi, và phải đi như một giải pháp cuối cùng. Có người dứt khoát thoát ly thành phố cũ, ra đi để “hồi sinh” và sống khác. Nhưng cũng có người luôn mua vé khứ hồi. Không thể dứt bỏ, cũng không thể chấp nhận thực tại, họ cứ thế đi – về như một người mơ trong “sự trống rỗng tuôn chảy”, trong nỗi bế tắc vì không còn biết làm gì với cuộc đời của mình nữa. Họ thực ra đã chết ngay khi đang sống.

Vẫn như mọi khi, từng câu chuyện của Nguyễn Quỳnh Trang trong Tìm bến mục mơ đều rất ít nhân vật. Ngay những truyện có 3 nhân vật thì nhà văn cũng “giấu” bớt một người. Nhưng chính nhân vật chỉ được nhắc tên này lại có sức mạnh chi phối đến mức ám ảnh, thậm chí trở thành biểu tượng cho một quá khứ mà người ta không đủ sức rũ bỏ. Có rất nhiều biểu tượng như vậy trong Tìm bến mục mơ. Sân ga trở thành biểu tượng của hành trình đi, về trong vô định mà hành khách là những “người mơ”. Tích tắc trở thành biểu tượng cho sự mong manh của mọi mối quan hệ trên đời, một khi thiếu niềm tin.

Nếu như ở những tác phẩm khác, nhân vật của Nguyễn Quỳnh Trang thường làm nghề liên quan đến nghệ thuật thì trong Tìm bến mục mơ, mỹ thuật và nhạc Trịnh cũng xuất hiện dày đặc. Nhưng phần thú vị nhất chính là những hé lộ chi tiết về thế giới nội tâm phức tạp và cũng chứa nhiều mâu thuẫn của “dân” viết lách. Những nhọc nhằn, cay đắng trên đường văn, nỗi tuyệt vọng và niềm hứng khởi, những “tuyên ngôn” về nghề… khiến người đọc thêm hiểu ý nghĩa “giải thoát” và chiếc phao cứu sinh mà văn chương đem tới cho những người cầm bút, và biết đâu, trong đó có tác giả.

Trong những tác phẩm gần đây, chúng ta thấy Nguyễn Quỳnh Trang bắt đầu thử nghiệm văn chương triết lý. Những suy ngẫm về hạnh phúc, cái chết, khởi đầu, kết thúc, sống thiện… được thể hiện nhiều chiều trong Tìm bến mục mơ, làm sâu sắc hơn chủ đề tư tưởng nhà văn muốn hướng đến. Những câu chuyện của Nguyễn Quỳnh Trang luôn mở ra cho người đọc những chuyến phiêu lưu vạn dặm vào thế giới nội tâm của nhân vật và tư tưởng của người viết, mà càng đi sâu thì sự khám phá phía trước càng rộng mở.