Kiên Ngạnh Như Thủy

Kiên Ngạnh Như Thủy

Kiên ngạnh như thủy 坚硬如水 là một trong hơn chục cuốn tiểu thuyết của nhà văn Trung Quốc nổi tiếng Diêm Liên Khoa 阎连科, xuất bản lần đầu năm 2000, nhiều lần tái bản, và năm 2014 được Minh Thương dịch sang tiếng Việt, Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông Tây liên kết với Nhà Xuất bản Hội Nhà văn phát hành tại Việt Nam.

Bối cảnh của cuốn tiểu thuyết là cuộc Đại Cách mạng Văn hóa Trung Quốc (1966-1976). Dịch giả Minh Thương viết trong Lời giới thiệu cho bản dịch: “Trong giai đoạn lịch sử cách mạng đầy biến thái và hết sức hoang đường đó, một đôi nam nữ đắm chìm trong dục vọng, vừa bất chấp tất cả phá đổ “bốn cũ” (tư tưởng cũ, văn hóa cũ, phong tục cũ, tập quán cũ) mà Đại Cách mạng Văn hóa đề xướng, vừa trong những hoàn cảnh địa điểm khác nhau điên cuồng làm tình. Cách mạng là chất xúc tác của tình dục? Hay tình dục là dây dẫn lửa của cách mạng? Trong cái bóng đè màu đỏ mà toàn dân tộc Trung Hoa đều có khi đó, bản nguyên dục vọng của con người trong phút chốc trở nên quay cuồng. Khoảnh khắc trước còn được nhảy múa điên cuồng trong quyền dục và tính dục, khoảnh khắc sau đã trở thành vật tế máu cho xã hội quyền lực rồi. Chất u mua đen kiểu Diêm Liên Khoa, biến ảo lạ kỳ. Giống như bông hoa mẫu đơn màu đỏ rực rỡ tươi đẹp trong đêm, kéo ra một góc đầy cuồng loạn mà đẫm máu của bức màn lịch sử đen tối”.

Tác giả Diêm Liên Khoa trong Lời tựa cho lần in năm 2003 cũng xác nhận: “Kiên ngạnh như thủy là một trong những bộ tiểu thuyết gây tranh cãi nhiều nhất của tôi, trọng tâm của tranh luận tập trung ở hai phương diện ngôn ngữ và tính dục của tiểu thuyết, nói một cách hình tượng là: “phạm cả vào vấn đề chính trị lẫn sắc giới”. Ông cũng cho biết: “Trước năm 2001, Kiên ngạnh như thủy là tiểu thuyết có vận mệnh tồi tệ nhất trong sự nghiệp sáng tác của tôi, vì khi nó vừa ra đời, đã giống như một đứa trẻ lạc đường lang thang trong mỏ hoang nơi hẻm núi, mang theo sự chát chúa và lỗ mãng mà người khác không thể hiểu nổi trong sáng tác tiểu thuyết để chống chọi lại với mặt trời chói chang, với mưa gió buốt giá và khốc liệt, và cả tia chớp do mưa và tuyết tạo nên”. Nhưng may mà xã hội (cả ở Trung Hoa, Việt Nam và nhiều nơi trên thế giới) dường như đã trở nên khoan dung hơn nhiều (Diêm Liên Khoa nói: “Khoan dung là thảo nguyên tự do cần thiết nhất cho người sáng tác. Chỉ có khoan dung mới có thể dung nạp văn học”), nên đông đảo bạn đọc mới (đã và sẽ) được dễ dàng tiếp cận những tác phẩm như Kiên ngạnh như thủy…