Web sách hay

 

Bà Bando Mariko là nhà bình luận và chủ tịch hội đồng đời thứ 5 Đại học nữ sinh Showa, trải qua các chức vụ như tổng lãnh sự tại lãnh sự quán Nhật Bản ở thành phố Brisbane nước Úc (tổng lãnh sự nữ đầu tiên), trưởng phòng bình đẳng nam nữ trong phủ thủ tướng, cục trưởng bình đẳng năm nữ phủ nội các. Các công việc của bà chủ yếu liên quan đến phụ nữ và giải phóng phụ nữ. Theo bà đấu tranh cho sự bình đẳng của phụ nữ không có nghĩa là người phụ nữ cũng sẽ được làm tất cả những việc như đàn ông, đỉnh cao nhất của bình đẳng giới tạo dựng môi trường để người phụ nữ phát huy hết được các “thuộc tính nữ” của giới mình.

Trong phần mở đầu cuốn Phẩm Cách Phụ Nữ bà đã đưa ra 3 lý do khiến bà “cả gan” viết cuốn sách về Phẩm cách phụ nữ như sau:

“Thứ nhất là vì trong xã hội hiện đại lẽ sống và vai trò của phụ nữ đã thay đổi, đạo đức truyền thống đã không còn trở nên thông dụng nhưng những tiêu chuẩn mới lại chưa được xác lập làm nảy sinh sự hỗn loạn. Hoàn toàn không cần thiết phải đòi hỏi người phụ nữ có nữ tính theo mô hình trọng nam khinh nữ, tuy nhiên họ cũng không được phép có những hành động cục cằn, sử dụng những từ ngữ thô lỗ và bắt nạt kẻ yếu. Nhu cầu tìm kiếm những đức tính tốt đẹp mới là vấn đề đang được đặt ra.

Thứ hai là việc tôi nghĩ rằng trong bối cảnh đàn ông chìm đắm trong cái khung con người của tổ chức, con người của xã hội và không thể thoát ra khỏi ma lực của tiền tài và quyền lực thì phụ nữ không được phép dẫm chân vào vết xe đổ của đàn ông để rồi chạy theo quyền lực và sùng bái đồng tiền. Tôi tin rằng phụ nữ cần phải tham gia hoạt động xã hội nhưng đồng thời lại cũng mong ước rằng họ sẽ mang được những gì thuộc về nữ tính coi trọng con người vào trong xã hội và nơi làm việc. Cho dù phụ nữ tham gia công tác xã hội mà họ vẫn chỉ nhắm tới việc trở thành “người phụ nữ được việc” và người quản lý có năng lực không thôi thì thật đáng buồn.

Thứ ba, trong bối cảnh tồn tại các vấn đề như vấn đề môi trường toàn cầu, vấn đề mà người dân ở các nước đang phát triển phải đối mặt, già hóa dân số, những vấn đề mới do sự tiến bộ của khoa học, kĩ thuật tạo ra, vấn đề xã hội của chúng ta nên như thế nào, hay chúng ta nên sống như thế nào lại được đặt ra. Ngày nay không còn là thời đại mà chỉ cần nghĩ đến hạnh phúc của gia đình mình là đủ. Nó đang cần đến phẩm cách của phụ nữ ở cấp độ toàn cầu.”

Bà Bando Mariko là nhà bình luận và chủ tịch hội đồng đời thứ 5 Đại học nữ sinh Showa, trải qua các chức vụ như tổng lãnh sự tại lãnh sự quán Nhật Bản ở thành phố Brisbane nước Úc (tổng lãnh sự nữ đầu tiên), trưởng phòng bình đẳng nam nữ trong phủ thủ tướng, cục trưởng bình đẳng năm nữ phủ nội các.

Cuốn sách Phẩm Cách Cha Mẹ của tác giả Bando Mariko gồm 7 chương: Giáo dục sinh mệnh (bắt đầu từ lời chào hỏi, đến việc cả gia đình cùng ăn cơm, cùng con ca hát, đọc sách, khám phá thiên nhiên); Giáo dục phép tắc cư xử (cho con giúp đỡ cha mẹ, tạo cho con thói quen sinh hoạt tốt…); Giáo dục nhân tính (luôn giữ lời hứa, khiêm tốn vừa phải, giúp con tự tin…); Sự tiếp xúc với trường học, Giáo dục trẻ tuổi teen; Cách tiếp cận thông tin; Duy trì mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái khi các con đã trưởng thành;

Sự kì vọng của cha mẹ đối với con cái là rất nhiều nhưng theo tác giả, phần lớn cha mẹ đều mong con mình trở thành thành viên của xã hội có thể sống độc lập, và có cuộc sống hạnh phúc: “Cha mẹ vì quá yêu thương con mà có xu hướng chăm sóc con quá mức nhưng việc nuôi dạy con để con có thể tự làm được những việc của bản thân là một trong những mục tiêu cơ bản của việc nuôi dạy con. Tự lập không phải là sự cô độc. Khi trẻ có thể sống mà không cần dựa dẫm vào người khác thì trẻ cũng sẽ có thể giúp đỡ những người khác bằng chính năng lực đó. Nếu như trẻ chỉ tiếp nhận sự giúp đỡ của người khác không thôi thì sẽ không thể hình thành được năng lực ấy.”

Lẽ sống và giá trị quan của cha mẹ sẽ phần nào thể hiện qua việc nuôi dạy con cái. Quá trình nuôi dạy con cái cũng là quá trình cha mẹ hoàn thiện mình hơn. Vì vậy trước khi kì vọng ở con cái cha mẹ phải là người có phẩm cách.

Bando Mariko rất quan tâm đến việc trau dồi tiếng mẹ đẻ và tạo thói quen đọc sách cho con ngay từ khi con còn nhỏ. Dù có đang cư trú ở nước ngoài đi chăng nữa thì cha mẹ Nhật cũng nên dùng tiếng mẹ đẻ trong gia đình. Bà cho rằng “trẻ con rất cần sử dụng tiếng Nhật cho thật chuẩn. Bởi vì nếu như trẻ không sử dụng tiếng Nhật chuẩn thì có khả năng “identity”, thứ là nền tảng cho sự tồn tại của bản thân sẽ bị mất đi” “Nếu như không có nền tảng tốt thì tòa nhà lộng lẫy xây trên đó cũng không thể nào vững được”.

Fujiwara Masahiko là nhà toán học, giáo sư danh dự Đại học Ochanomizu, đồng thời cũng là nhà phê bình, người viết tiểu luận có tiếng tại Nhật Bản.Ông từng dạy ba năm ở đại học của Mĩ, nơi mọi sự được quyết định duy nhất bởi tác dụng của sự logic, và ngay lập tức say mê lối tư duy kiểu Mỹ.

Sau một năm sống tại Anh, nơi tập quán, truyền thống, sự thành thật và hài hước của cá nhân được coi trọng hơn logic, người Anh rất coi trọng truyền thống đến độ họ có thể tìm ra niềm hạnh phúc khi họ ở trong căn phòng giống như thời của Newton, Fujiwara Masahiko dần quan tâm đến vị trí của cảm xúc, hình thức và hạ thấp địa vị của lôi tư duy logic. Cảm xúc là sự nhớ thương, cảm động – những thứ được tạo ra và nuôi dưỡng bởi giáo dục. Hình thức ở đây chủ yếu là tiêu chuẩn hành động đến từ tinh thần võ sĩ đạo.

Fujiwara Masahiko cho rằng Sau chiến tranh thế giới thứ hai, những người Nhật bị giáo dục làm cho mất đi lòng tự hào, sự tự tin đối với Tổ quốc và trở nên yếu đuối đã quên hết cảm xúc và hình thức có nguồn gốc xa xưa của nước mình, thứ rất đáng tự hào trước thế giới và bán thân cho sự logic và lý tính của Âu Mĩ, thứ đại diện cho kinh tế thị trường.

Vì vậy, Nhật Bản đã mất đi đặc trưng quốc giá của mình. Nhật Bản đã mất đi phẩm cách của quốc gia. Quá trình toàn cầu hóa đang diễn ra hiện nay là thứ làm cho thế giới trở nên thuần nhất.Tôi cho rằng người Nhật nên cương quyết chống lại xu hướng này của thế giới. Không được để nước mình trở thành một nước thông thường. Trong thế giới bị cai trị bởi Âu, Mĩ, nó phải là một nước Nhật Bản duy ngã độc tôn.

Với những quan điểm đi ngược lại với xu hướng của số đông, Phẩm Cách Quốc Gia trở thành một cuốn sách mang lại nhiều tranh luận trái chiều, nhưng đồng thời cũng là cuốn sách vô cùng cuốn hút, bằng chứng là chỉ trong vòng nửa năm sau khi ra sách cuốn sách đã bán được trên 2,67 triệu. Đến năm 2006, từ “phẩm cách” đã giành được giải thưởng cho “từ ngữ mới được lưu hành phổ biến”.

Phẩm Cách Quốc Gia gồm 7 chương: Giới hạn của tinh thần lý tính cận đại; Nếu chỉ có “logic” thế giới sẽ phá sản; Hoài nghi tự do bình đẳng, dân chủ; Nhật Bản, quốc gia của “cảm xúc và hình thức”; Phục hồi tinh thần võ sĩ đạo; Tại sao “tình cảm và hình thức lại quan trọng; Phẩm cách quốc gia.

Fujiwara Masahiko phản đối việc quá coi trọng chủ nghĩa thực lực:“Tiền đề của chủ nghĩa nguyên lý thị trường là “cạnh tranh công bằng”. Khi cạnh tranh công bằng người thắng sẽ giành được toàn bộ lợi ích. Nếu nói bằng tiếng Anh thì sẽ thành “Winner takes all”. Bởi đó là kết quả của việc cạnh tranh công bằng nên việc này không có gì là xấu. Người thắng có lấy toàn bộ cũng không sao.Logic của nó là như thế.Tuy nhiên, logic này lại chạm tới sự “hèn hạ” theo quan niệm của tinh thần võ sĩ đạo mà tôi sẽ trình bày chi tiết ở phần sau. Việc kẻ lớn tranh giành hơn thua với kẻ yếu là điều hèn hạ.Kẻ mạnh bắt nạt kẻ yếu cũng là sự hèn hạ.Tinh thần võ sĩ đạo dạy chúng ta như thế.”

Fujiwara Masahiko phê phán chuyện học bắt buộc tiếng Anh từ tiểu học và coi trọng việc giáo dục quốc ngữ.Tôi cho rằng dạy tiếng Anh từ tiểu học là phương pháp hiệu quả nhất để tiêu diệt tiếng Nhật. Khi bắt đầu dạy tiếng Anh ở các trường công lập thì nước Nhật sẽ không còn người quốc tế nữa. Tiếng Anh chẳng qua chỉ là phương tiện để giao tiếp. Để trở thành người thông dụng có tính chất quốc tế thì trước tiên phải nắm chắc tiếng mẹ đẻ.

Fujiwara Masahiko nhấn mạnh việc cần phải cưỡng ép đọc sách mạnh mẽ hơn, mục đích của giáo dục là giáo dục nên những trẻ em tự tay mình với đến sách: “Dạy tiếng Anh ở tiểu học→học sinh có thể nói giỏi tiếng Anh→trở thành người quốc tế”. Chỉ có hai bước mà thôi. Rất dễ hiểu.Vì vậy quốc dân đã ủng hộ cuồng nhiệt.Tuy nhiên, xác suất đúng của bước thứ nhất là dưới 0.1. Cho dù là người Mĩ đi nữa thì trong 10 người cũng chỉ có 1 người có thể gọi là người quốc tế vì thế bước tiếp theo cũng chỉ có xác suất dưới 0.1. Khi nhân lên thì kết quả là dưới 0.01 và trở thành logic có độ tin cậy thấp.Cả logic ngắn như thế này cũng nguy hiểm. Cùng là logic hai bước nhưng logic “tăng cường môn Quốc ngữ ở trường tiểu học và trung học cơ sở→khuyến khích đọc sách→làm phong phú nội dung bên trong con người→trở thành người quốc tế” có độ tin cậy cao hơn.”

Fujiwara Masahikocho rằng có bốn chỉ dấu để nhận biết một quốc gia có phẩm cách: Độc lập và không bị phụ thuộc; Đạo đức cao; Ruộng vườn đẹp đẽ; Sự xuất hiện liên tục của các thiên tài. Đằng sau môi trường sinh ra thiên tài là sự phát triển rực rỡ của văn hóa: “Khi nhìn xem hoạt động toán học, văn học, văn nghệ phát triển như thế nào thì sẽ biết được sức mạnh tiềm tàng của quốc gia đó. Bình thường người ta sẽ không nhìn bằng cái nhìn như thế. Lý luận kiểu như “Sự phát triển kinh tế 10 năm gần đây rất ấn tượng vì thế mà nước này từ giờ trở đi sẽ trở thành quốc gia tuyệt vời” sẽ là dòng chủ lưu. Các bạn đừng mắc lừa khi nghe những lời như thế trên tivi hay đọc thấy trên báo”.