Bộ Truyện Vũ Trọng Phụng: Vỡ Đê, Làm Đĩ

Vỡ Đê

Vỡ đê phản ánh hiện thực trên một phạm vi khá rộng, từ thành thị đến nông thôn, song tập trung lên án những chính sách, thủ đoạn thống trị của bọn thực dân, quan lại đã đẩy người nông dân vào tình cảnh đói rét cơ cực… Một tác phẩm hiện thực phê phán của Vũ Trọng Phụng đã cho người đọc thấy lại những ngày tăm tối của dân tộc ta dưới ách thống trị của thực dân phong kiến trong giai đoạn trước 1945.

Vũ Trọng Phụng là một trong những nhà văn tiêu biểu của chủ nghĩa hiện thực giai đoạn văn học 1930-1940 ở nước ta. Ông cũng là văn sĩ dũng cảm và có ý thức rất cao về sứ mệnh nghiệp văn. Trong Vỡ đê, Vũ Trọng Phụng đã ca tụng những người cộng sản trong toà báo Lao động thời mặt trận bình dân, những người ngang tàng coi nhà tù là một cái trường đào tạo nên những tay chiến sĩ của cái phần nhân loại bị bóc lột, chiến đấu vì một thế giới tốt đẹp hơn.

Làm Đĩ

Làm đĩ là một trong số những cuốn sách gây ra nhiều cuộc tranh luận trong hơn suốt nửa thế kỷ qua. Từ Nhất Linh, Thái Phỉ, Hoài Thanh trước đây đã có khá nhiều bài đăng trên các báo Tân văn, Tương lai, Ngày nay, Hà Nội báo… phê phán quan niệm văn chương của Vũ Trọng Phụng xung quanh tiểu thuyết Làm đĩ của ông; cho đến Hoàng Văn Hoan sau này, khi Vũ Trọng Phụng đã mất gần 25 năm, còn cố tình tìm mọi lời lẽ sặc mùi chính trị phê phán Làm đĩ là một cuốn sách dâm uế và có hại cho sự giáo hóa đạo đức và luân lý đối với thế hệ trẻ Việt Nam.

Một số người khác lại cho rằng Vũ Trọng Phụng viết Làm đĩ là nhằm mục đích giáo dục cho thanh thiếu niên những hiểu biết sơ đẳng về quan hệ tình dục khác giới, đại biểu là nhà nghiên cứu, phê bình văn học Hoàng Thiếu Sơn. Vũ Trọng Phụng đã viết: Tuổi dậy thì, cái hoàn cảnh xấu, những bạn hữu xấu, một nền giáo dục sai lầm ngần ấy cái đã làm cho em hóa ra đến nỗi như này (tr.76)… Sở dĩ có cái hại, cái xấu nhưng khi nhiều người đã biết tất rồi phải có cách bài trừ, cứu chữa thuốc thang! Bắt tôi đừng nói về sự trụy lạc của xác thịt ư? Thì sao không kiếm cách nào bắt người đời không được ai hư hỏng! (tr.289). Trách nhiệm công dân của nghệ sỹ Vũ Trọng Phụng, cũng như ý nghĩa giáo dục của Làm đĩ là quá rõ. Vậy mà từ lần xuất bản thứ nhất, năm 1937, cho đến lần thứ hai (1993) phải mất tới 56 năm. Tuy nhiên dù sao đấy cũng chỉ là khía cạnh xã hội thuộc nấc thang thứ nhất đối với việc nhận thức và định giá tác phẩm Làm đĩ của ông.