Saigon Của Tôi

 

Trong một xứ tâm tưởng, cuộc đời tôi đã định dạng và trôi đi như đám mây trong một khoảng trời, chỉ một khoảng trời nhỏ bé mà thôi, chẳng thể là cả một bầu trời. Saigon mà tôi sống nửa thế kỷ không có nhiều điểm chung với một thành phố thực tế, Saigon tâm tưởng được xây nên và gìn giữ bằng những thống khổ, những hạnh phúc, những ước lệ buồn vui, những giấc mơ đêm và ngày; Saigon tâm tưởng gần như bất biến trong tôi, nó choán đầy tim óc tôi, nó là một phần của con người tôi, bởi lẽ ấy mọi biến thiên của một thành phố thực tế hầu như chẳng đem lại cho tôi một cái nhìn dời đổi nào, thực tế bất lực. Tôi gọi Saigon của tôi là miền tâm tưởng, xứ tâm tưởng, như gọi tên một bộ phận trên thân thể mình, đầu mình tay chân; Saigon của tôi đó, từ lúc tôi cất tiếng khóc báo hiệu một cuộc đời nhiều bão tố đến giờ năm mươi năm, vẫn là một đoạn nối dài của nhau thai người Mẹ, vẫn cung cấp chất dinh dưỡng không ngừng nghỉ để nuôi tôi – nuôi một cuộc đời bão tố hay êm đềm thì thành phố vẫn dịu dàng ấm áp như vậy, hẳn nó không phân biệt tôi-này hay tôi-khác, nó trả về cho tôi những giấc mơ bị cướp mất, những trang đời thiếu hụt thảm hại, những tình yêu và mộng tưởng bất toàn; và tôi hít thở nó đầy lồng ngực, thứ dưỡng khí của miền tâm tưởng chẳng thể nào bị ô nhiễm như bầu khí quyển thực tế, miễn là ta đặt trọn niềm tin vào đó. Cuốn sách này là tập hợp một số hình ảnh rời rạc từng hiện diện trong cơn mơ này khác của tôi, hồi lên năm hay tuổi năm mươi (thì cũng giống vậy cả), mà qua đó, bạn có thể hình dung ra không chỉ một thành phố, một miền đất, mà còn trông thấy tâm hồn tôi nữa. Bạn sẽ trông thấy một đám mây cứ trôi mải miết trong khuôn vuông vức của một vùng trời; bạn sẽ trông thấy những khoảnh khắc hạnh phúc và bất hạnh chen lẫn, của tôi. Của một quá vãng đã gắn chặt vào tôi đến mức không thể đoạn tuyệt.

 

Tập sách Saigon của tôi không “thuần túy” – tôi nhận chịu điều đó. Bạn không thể gọi đây là sách ảnh, cũng chẳng phải tản văn tùy bút. Và cố nhiên không có gì chung với một cuốn hướng dẫn du lịch. Với kích thước nhỏ bé, tập sách chứa đựng những điều nhỏ bé: một niềm yêu, một nỗi nhớ, một suy nghiệm, một cách sống, một đôi tia hy vọng mới. Nhiếp ảnh chụp bắt và lưu giữ giùm chúng ta trí tưởng tượng về một thế giới lương thiện. Nó là tất cả ý nguyện của tác giả khi cho in.