Chú giải Dị Bộ Tông Luân Luận

Nói đến tư tưởng Phật giáo Ấn Độ là nói đến 3 thời kỳ mang tư tưởng khác nhau của Phật giáo Ấn Độ được phát triển theo trật tự từ Nguyên thủy đến Bộ phái, từ Bộ phái đến Đại thừa. Điều đó nói lên hai vấn đề quan trọng: 1.Phật giáo Ấn Độ không phải chỉ có Phật giáo Nguyên thủy hay Phật giáo Đại thừa mà bao gồm 3 thời kỳ tư tưởng khác nhau này; 2. Quá trình phát triển tư tưởng của Phật giáo Nguyên thủy đến Bộ phái, rồi từ Bộ phái đến Đại thừa. Do vậy việc tìm hiểu tư tưởng Phật giáo Ấn Độ cần chú ý đến quy luật phát triển của nó.

Trong việc tìm hiểu quá trình phát triển tư tưởng Phật giáo, những tác phẩm: “Dị Bộ Tông Luân Luận” của Thế Hữu trong Hán tạng, “Dị Bộ Tông Tinh Thích” của Bạt Tì Đa (Bhavya) hay “Dị Bộ Thuyết Tập” của Điều Phục thiên (Vinitadeva trong Tạng ngữ, “Kathavatthu” trong Pali tạng là những tác phẩm cơ bản giúp chúng ta tìm hiểu quá trình phát triển tư tưởng Phật giáo Ấn Độ.

Bản “Chú giải Dị Bộ Tông Luân Luận” này là bản tập hợp các dịch bản khác nhau về Dị Bộ trong nguồn tư liệu Hán tạng và Tây tạng, với nội dung trình bày về quá trình phân chia các bộ phái Phật giáo ở Ấn Độ, đã được dịch sang tiếng Việt. Trong đó, bản dịch của Huyền Trang tôi đã thêm phần chú thích để dễ hiểu hơn.

Hai bản: “Dị Bộ Tông Tinh Thích” của Bạt-tì-da và “Dị Bộ Thuyết Tập” của Điều Phục Thiên do Giáo sư Nguyên Hồng chuyển ngữ từ tiếng Nhật sang Việt. Riêng bản dịch bằng tiếng Tây Tạng với tên “Gshun-Lugs-kyi Bye-BragbKod-pahi hKhor-Lo” (Dị Tông nghĩa tập luân Luận) của Thế Hữu (Vasumitra), cho đến nay chưa tìm được người chuyển sang Việt ngữ.

MỤC LỤC

Lời nói đầu         

 Tổng luận

DỊ BỘ TÔNG LUÂN LUẬN        

Lời tựa

Chương một – Lịch sử phân chia bộ phái.

1.Sự phân chia cơ bản   

2.Quá trình phân chia của Đại Chúng bộ

3.Sự phân phái của hệ Thượng Tọa bộ

Chương hai – Tư tưởng của các phái

         1.Tư tưởng cơ bản của các phái Nhất Thuyết, Thuyết Xuất thế, Kê dẫn   

2. Những quan điểm khác nhau vào thời kỳ cuối vủa các phái Đại Chúng, Nhất Thuyết, Thuyết Xuất Thế, Kê Dẫn bộ

3. Giáo nghĩa cơ bản của phái Đa Văn     

4. Giáo nghĩa cơ bản của phái Thuyết     

5. Giáo nghĩa căn bản của các bộ Chế Đa Sơn, Tây Sơn Trụ và Bắc Sơn Trụ             

6. Giáo nghĩa căn bản của phái Thuyết Nhất Thiết Hữu bộ            

7. Giáo nghĩa cản bản của phái Tuyết Sơn bộ

8. Giáo nghĩa căn bản của phái Độc Từ bộ             

9. Giáo nghĩa của phái Pháp Thượng, Hiền Vị, Chánh Lượng, Mật Lâm Sơn bộ     

10. Giáo nghĩa của phái Hóa Địa bộ         

11. Giáo nghĩa căn bản của phái Pháp Tạng         

12. Giáo nghĩa căn bản của Ám Quang bộ            

13. Giáo nghĩa căn bản của Thuyết Chuyến bộ…

Lời bạt 

BẢN CHỮ HÁN (DỊ BỘ TÔNG LUÂN LUẬN)          

BỘ CHẤP DỊ LUẬN          

Lời tựa                                                          

·         Chương một – Lịch sử phân chia bộ phái.

1.       Sự phân chia cơ bản       

2.       Quá trình phân chia của Đại Chúng bộ    

3.       Quá trình phân phái của hệ Thượng Tọa bộ         

·         Chương hai – Tư tưởng của các phái.

1. Tư tưởng cơ bản của các phái Đại Chúng, Xuất Thế Thuyết, Hồi Sơn Trụ bộ   

2. Những quan điểm khác nhau giữa Đại chúng bộ và ba bộ khác

3. Giáo nghĩa cơ bản của phái Đa Văn     

4. Giáo nghĩa cơ bản của phái Thuyết Giả bộ       

5. Giáo nghĩa căn bản của Chế Đa Sơn, Bắc Sơn Trụ                               

6. Giáo nghĩa căn bản của phái Thuyết Nhất Thiết Hữu bộ

7. Giáo nghĩa căn bản của phái Tuyết Sơn bộ       

8. Giáo nghĩa căn bản của phái Độc Tử bộ           

9. Giáo nghĩa của phái Pháp Thượng, Hiền Vị, Chánh lượng, Mật Lâm Sơn bộ    

10. Giáo nghĩa của phái Hóa Địa bộ         

11. Giáo nghĩa căn bản của Pháp Hộ bộ   

12. Giáo nghĩa căn bản của Thiện Tuế bộ

13. Giáo nghĩa căn bản của Thuyết Độ bộ            

Lời bạt khi dịch từ Phạn sang Hán

BẢN CHỮ HÁN (Bộ CHẤP DỊ LUẬN)               

THẬP BÁT BỘ LUẬN

Lời tựa 

Chương Một – Lịch sử phân chia bộ phái.

          1. Sự phân chia cơ bản

          2. Sự phân chia của Đại Chúng bộ

3. Sự phân phái của hệ Thượng Tọa     

Chương hai – Tư tưởng của các phái.

1. Tư tưởng cơ bản của các phái thuộc Đại Chúng             

2. Những quan điểm khác nhau vào thời kỳ cuối Đại Chúng, Thuyết Xuất Thế, Kê Dẫn bộ              

3. Giáo nghĩa cơ bản của phái Đa Văn     

4. Giáo nghĩa cơ bản của phái Thuyết Giả bộ.

5. Giáo nghĩa căn bản của các bộ Chi-đề-la, A-bà-uất-đa-la-thi-la               

6. Giáo nghĩa căn bản của phái thuyết Nhất Thiết Hữu bộ             

7. Giáo nghĩa căn bản của bộ phái Tuyết Sơn.

8. Giáo nghĩa căn bản của phái Độc Từ bộ             

9. Giáo nghĩa của bộ phái Đa-lê-la-ya-ni, Tam di-đế, Lục Thành   

10. Giáo nghĩa của phái Hóa Địa bộ         

11. Giáo nghĩa căn bản của bộ phái Pháp Tạng

12. Giáo nghĩa căn bản của Ẩm Quang bộ            

13. Giáo nghĩa căn bản của Thuyết Chuyển bộ

            Lời bạt sau khi dịch

BẢN CHỮ HÁN (THẬP BÁT BỘ LUẬN)  

DỊ BỘ TÔNG TINH THÍCH         

·         Chương một             

·         Chương hai                

·         Chương ba

DỊ BỘ THUYẾT TẬP