Tìm hiểu Giáo lý Phật giáo nguyên thủy

Lời giới thiệu

Tác phẩm “Tìm hiểu Giáo lý Phật giáo nguyên thủy’’ vốn là ‘Tìm hiểu Giáo lý Phật giáo nguyên thủy” trước đây, đã được xuất bản lần thứ nhất vào năm 2004, là tuyển tập những bài viết và dịch của tác giả (Hạnh Bình). Trong đó, có hai bài: “Lập trường và phương pháp nghiên cứu Phật pháp” và “Vị trí thánh điển Hoa văn đối với Phật giáo thế giới” của HT. Ấn Thuận, Taiwan. Hai bài này, với mục đích giới thiệu cho giới nghiên cứu Phật giáo người Việt chúng ta thấy được tầm quan trọng của Bộ Đại Tạng Kinh bằng chữ Hoa. Đồng thời, giới thiệu phương pháp nghiên cứu Phật học của Hòa thượng, cho nên đã đưa hai bài viết này vào tập sách này.

Tuy nhiên, trong lần tái bản, tôi tách hai bài này khỏi tác phẩm, biên tập vào một tác phẩm “Phật pháp và cuộc sống” với nội dung toàn bộ là những bài viết của Hòa thượng, đã được xuất bản lần thứ nhất tại Taiwan, sẽ tái bản ở trong nước trong thời gian gần đây.

Những bài viết này, với nội dung chủ yếu tìm hiểu những vấn đề như: Giới định tuệ, nhân quả nghiệp báo, mối quan hệ giữa vô ngã và nhân quả, thế nào gọi là tu và phương pháp tu tập trong Phật giáo như thế nào? Phật pháp có liên hệ gì với cuộc sống con người? Đó là những vấn đề bản thân tôi cũng như các phật tử cùng quan tâm. Điểm đặc biệt của những bài viết này, những quan điểm tư tưởng được trình bày hoàn toàn dựa vào kinh điển, và có trích dẫn chú thích rõ ràng, chủ yếu dựa vào nguồn tư liệu của Thượng tọa bộ, ngang qua các Kinh A Hàm, Nikàya và một số luận trong hệ thống luận tạng (Abhidhamama)

Nguồn tư liệu này có vai trò lịch sử khá quan trọng cho việc tìm hiểu lịch sử phát triển tư tưởng của Phật giáo Ấn Độ. Nói cách khác nó là nguồn tư liệu cơ bản để hình thành tư tưởng các Bộ phái và ngay cả tư tưởng Phật giáo Đại thừa về sau.

Lẽ tất nhiên công việc nghiên cứu Phật pháp của tôi không dừng lại ở đó mà tiếp tục nghiên cứu đến Phật giáo Bộ phái và cuối cùng là tư tưởng Phật giáo Đại thừa. Nó chỉ là giai đoạn thứ nhất trong quá trình nghiên cứu lịch sử tư tưởng Phật giáo ở Ấn Độ của tác giả

Hy vọng, với những suy nghĩ nhỏ nhoi trong tập sách nhỏ này, sẽ là những gợi ý cho độc giả có những sáng kiến mới cho sự nghiệp hoằng dương phật pháp, lợi lạc quần sinh.

Đầu xuân năm Đinh Hợi, 2007,

Kính bút Thích Hạnh Bình

MỤC LỤC

Lời giới thiệu

QUAN ĐIỂM TU TẬP TRONG PHẬT GIÁO NGUYÊN THỦY

Dẫn luận

Đức Phật chỉ là bậc Đạo sư

Mối quan hệ giữa niềm tin và sự hiểu biết

Đạo Phật đặc biệt chú trọng vai trò thấy và biết

Nguồn gốc của khổ đau

Cái không thực có ở ngoài tạo lo âu phiền muộn

Cái không thực có ở trong tạo lo âu phiền muộn

Tu tập là gì?

Bảy phương pháp đoạn trừ phiền não

Phiền não do tri kiến đoạn trừ

Phiền não do phòng hộ đoạn trừ

Phiền não do thọ dụng đoạn trừ

Phiền não do kham nhẫn đoạn trừ

Phiền não do tránh né đoạn trừ

Phiền não do trừ diệt đoạn trừ

Phiền não do tu tập đoạn trừ

NGHIỆP TRONG PHẬT GIÁO NGUYÊN THỦY

Dẫn luận

Tinh thần và mục đích giáo dục của đức Phật

Thế nào gọi là Nghiệp?

Nội dung và ý nghĩa “Kinh Tiểu Nghiệp Phân Biệt”

Nội dung và ý nghĩa “Kinh Đại Nghiệp Phân Biệt”

Sự dị biệt giữa quan điểm Nghiệp của Kỳ na giáo và Phật giáo

Nghiệp và vô ngã

Nghiệp là nền tảng của đạo đức

Học thuyết Nghiệp là định hướng xây dựng đời sống hạnh phúc cho con người

Học thuyết Nghiệp là nền tảng xây dựng xã hội lành mạnh và đạo đức

Kết luận

PHƯƠNG PHÁP TU TẬP TRONG A TỲ ĐẠT MA

Dẫn luận

Từ A Hàm phát triển thành A Tỳ Đạt Ma

Vị trí “Kinh A Hàm” trong thánh điển Phật giáo

Nguồn gốc tư tưởng A Tỳ Đạt Ma

Ý nghĩa của việc tu tập

Giác ngộ giải thoát là mục đích của người xuất gia

Thân xuất gia nhưng tâm không xuất gia

Tâm xuất gia nhưng thân chưa xuất gia

Thân và tâm đều xuất gia

Thân và tâm không xuất gia

Nguyên tắc thọ dụng phẩm vật cúng dường

Tu tập – Quán tứ niệm xứ

Quán thân

Quán thọ

Quán tâm

Quán pháp

Kết luận.