THUYẾT TƯƠNG ĐỐI HẸP VÀ RỘNG CỦA ALBERT EINSTEIN

Tôi ngạc nhiên vì không ngờ sau 100 năm, câu hỏi ấy hóa ra vẫn còn mới đối với nhiều người. Thay vì trả lời bạn trẻ ấy, tôi viết bài này.
Dường như Nguyễn Xuân Xanh muốn lay động và đánh thức chúng ta. Ông kể cho chúng ta một tấm gương thức tỉnh, đó là cậu bé 15 tuổi Werner Heisenberg.
Chúng ta chưa thức tỉnh!
Mặc dù lúc ấy cậu bé Heisenberg không hiểu hết cuốn sách của Einstein, nhưng cuốn sách đã đánh thức cậu, mạnh đến nỗi làm cậu thay đổi chí hướng, từ bỏ nguyện vọng học toán để chuyển sang vật lý và để trở thành một trong những nhà vật lý vĩ đại nhất của thế kỷ 20, tác giả của Nguyên lý bất định nổi tiếng. Điều đó cũng có nghĩa nếu chúng ta hôm nay, nhất là các bạn trẻ, đọc cuốn sách này của Einstein mà nhiều chỗ chưa hiểu thì điều đó có hề gì.
Chắc gì một cuốn sách đọc hiểu hết đã thú vị hơn một cuốn sách có nhiều chỗ chưa hiểuNULL Đây nhé, bạn hãy giở cuốn sách của Einstein ra, Thuyết tương đối hẹp và rộng, sẽ có vô số điều có thể kích thích trí tò mò của bạn. Thí dụ, ngay chương mở đầu: “Ý nghĩa vật lý của các định lý hình học”.
Bất kể ai cũng từng học hình học Euclid ở nhà trường. Có thể bạn từng liên hệ môn học này với những đồ vật trong thực tế như nhà cửa, cầu cống, các công trình đồ sộ như kim tự tháp, các tòa cao ố Nhưng có thể sẽ thú vị hơn nhiều nếu bạn liên hệ nó với “hình học của vũ trụ”, cấu trúc của vũ trụ. Khi ấy bạn sẽ đụng đến vật lý, và bạn sẽ ngạc nhiên khám phá ra rằng hình học chính là cái khung không gian của vật lý, thậm chí hình học là một ngành của vật lý, hình học = vật lý!
Chính Einstein chứ không phải ai khác đã “khai sáng” cho chúng ta tư tưởng này. Đáng tiếc là với cách dạy học ở nhà trường hiện nay, học trò học hình học mà không hiểu ý nghĩa và vai trò thật sự của nó là gì. Học hình học chỉ để làm mấy bài tập rồi đi thi. Học như thế chán lắm. Nhưng nếu đọc Einstein, chú ý tới cách đặt vấn đề của Einstein, bạn sẽ “vỡ” ra ý nghĩa sâu xa của hình học, và như thế bạn sẽ thấy môn học này thú vị biết bao, quan trọng biết bao.
Một thí dụ khác: Mọi chúng ta đều được học ở nhà trường rằng Trái đất quay xung quanh Mặt trời mà không bị văng ra khỏi quỹ đạo là nhờ lực hấp dẫn do Mặt trời tác động vào Trái đất. Nhưng nếu hỏi một học trò rằng Mặt trời không hề có cái tay nào thò ra để giữ Trái đất lại thì làm sao nó có thể tác động vào Trái đất, rất có thể học trò đó sẽ lúng túng rồi trả lời rằng lực hấp dẫn đó có thể tác dụng từ xa xuyên qua một không gian trống rỗng.
Einstein sẽ giúp chúng ta hiểu lại vấn đề một cách minh tường hơn. Ông khẳng định rằng không thể có tác động từ xa như thế, và càng không thể có cái không gian trống rỗng đó. Phải có một thứ vật chất trung gian giữa Mặt trời và Trái đất, và lực hấp dẫn truyền qua vật chất trung gian đó – đó là trường hấp dẫn.

Giá sản phẩm trên đã bao gồm thuế theo luật hiện hành. Bên cạnh đó, tuỳ vào loại sản phẩm, hình thức và địa chỉ giao hàng mà có thể phát sinh thêm chi phí khác như phí vận chuyển, phụ phí hàng cồng kềnh, thuế nhập khẩu (đối với đơn hàng giao từ nước ngoài có giá trị trên 1 triệu đồng)…..