Đôi Mắt Sơn Dương

Viết về bi kịch của những thân phận người nơi miền núi cao Tây Bắc trong văn chương Việt thế hệ trước đã có một Tô Hoài, Ma Văn Kháng làm nên danh tiếng, và gần đây những cái tên như Phạm Duy Nghĩa, Đỗ Bích Thúy, Tống Ngọc Hân… cũng được khẳng định. Nhưng có lẽ đẳng cấp chỉ nhất thời, thế hệ trước đã cũ tất yếu sẽ phải dành chỗ cho người đến sau. Nói thế, để khẳng định sự xuất hiện của Nguyễn Luân như là một tất yếu.

“Đôi mắt Sơn Dương” là tập truyện ngắn của nhà văn trẻ Nguyễn Luân gồm 12 tác phẩm xoáy sâu vào bi kịch cá nhân của những phận người nơi miền núi cao. Những cuộc đời ngỡ tưởng sống đơn giản, hiền hòa với thiên nhiên, ít chịu sự tác động, xáo trộn của nhân tình thế thái, nhưng kì thực ẩn đằng sau lại là bao kiếp sống đắng ngắt, nhọc nhằn. Xuyên suốt các câu chuyện được kể chủ yếu là bi kịch tình yêu. Những người đàn ông thì hèn yếu, thiếu quyết đoán, thiếu mạnh mẽ, yêu mà không dám đối diện, họ cứ để cho những cái nghèo, cái mặc cảm, nợ nần tình nghĩa, hủ tục buôn làng lấn áp. Hậu quả là tuột khỏi tay người mình yêu, để phần đời còn lại sống trong tiếc nuối. Còn những người phụ nữ thì bi kịch của họ là đều rất xinh đẹp, tựa như hoa ban, hoa lê mùa xuân, tâm hồn luôn khao khát được yêu, dám chủ động đến với tình yêu nhưng rồi thì kẻ phải lấy người mình không yêu, kẻ bị chồng phản bội, người uất ức bỏ đi tìm cái chết… Vì thế các nhân vật của Luân đều là những con người hao khuyết, thiếu hụt, có một khoảng trống hơ trống hoác trong tâm hồn họ, cảm tưởng cả thế giới ngoài kia cũng không thể lấp đầy. Đó là câu chuyện tình của Ính và Kháp trong “Nắng lưng chừng đèo”, Ỳ và Tén trong “Những đôi mắt đá”, Sa và Sáy trong “Phía bên kia núi”, Tó và Mần trong “Hoa trên đá núi”… Dễ dàng nhận thấy thế mạnh của Nguyễn Luân là cái giọng kể trầm buồn, sâu lắng, gây thổn thức nơi người đọc. Luân cứ lôi người ta vào câu chuyện của mình không phải bằng cách tạo ra “pha gay cấn”, hay sự sôi nổi, nồng nàn, mà bằng sự xúc động qua ngôn từ được kể. Cứ thế khiến câu chuyện âm thầm đi vào lòng người để rồi bận bịu mãi không thôi, dù có khi nội dung của nó cũng không có gì quá đặc biệt. Có những truyện ngắn của Nguyễn Luân tựa như một bài thơ, nó níu giữ một khoảnh khắc của đời sống đầy lãng mạn như “Những cánh hoa chờ nắng”, “Gió về rừng”.

Đề tài của tập truyện không phải đa dạng, xoay quanh cuộc đời, số phận của những con người cụ thể trong cái không gian từa tựa giống nhau, thế nhưng không hề có ngôn từ, hình ảnh, chi tiết nào bị trùng lặp. Câu chuyện, sự việc không nhiều, nhưng vì Luân thực sự là người biết kể. Điểm này giống Nam Cao, có cái làng Vũ Đại mà đẻ ra bao truyện ngắn để đời. Hay tựa như lão Trần Thanh Cảnh, có cái làng Ngọc mà chơi đến ba cuốn sách “Kỳ nhân làng Ngọc”, “Mỹ nhân làng Ngọc”, “Quái nhân làng Ngọc”. Hấp dẫn nhất là truyện “Đôi mắt sơn dương” được chọn đặt cho nhan đề sách. Trong câu chuyện, người đọc không khỏi ám ảnh về cuộc vật lộn đấu tranh nội tâm của lão Phúng – người thợ săn cả đời ở vậy, có nuôi một cô con gái tên Sính, lão nhặt được trong rừng, sau lớn lên ngày càng xinh đẹp. Cái cảm xúc của lão khi nghe tiếng nước dội từ nơi Sính tắm, ghen khi thấy Sính vui vẻ bên Dâng, sợ hãi khi đôi trẻ muốn cưới nhau, muốn bắn viên đạn về phía Dâng vì sợ mất Sính… đều được kể và tả chân thực, xúc động. Nội tâm của người đàn ông cả đời chưa biết mùi đàn bà được phơi bày: hình ảnh của Sính khiến lão mơ về người con gái xưa kia thầm yêu, do đó mất Sính là mất đi cả giấc mơ về người cũ, mất Sính không chỉ là mất đi đứa con gái mà còn là mất đi người đàn bà của mình. Mỗi một người đàn ông sống trên đời này đều cần có một người phụ nữ của mình, họ có thể là vợ, là người tình, là con gái… miễn là nơi để đàn ông tựa vào sau những mưu sinh vất vả của cuộc đời. Tất nhiên, trong cuộc đấu tranh ngặt nghèo giữa phần con- phần người, ánh sáng – bóng tối, bản năng – nhân tí thì thiên lương luôn chiến thắng. Nhưng để đi đến chiến thắng đó thì tác giả của nó không bao giờ để cho đơn giản, cứ phải để phần tối chạy gần đến đích rồi thì một sự việc bất ngờ xảy ra, nhân vật hồi tỉnh, thiên lương thức dậy. Các câu chuyện có kết thúc mở, tạo nhiều dư âm trong lòng người đọc.

Giá sản phẩm trên đã bao gồm thuế theo luật hiện hành. Tuy nhiên tuỳ vào từng loại sản phẩm hoặc phương thức, địa chỉ giao hàng mà có thể phát sinh thêm chi phí khác như phí vận chuyển, phụ phí hàng cồng kềnh, …